Czym jest samostymulacja w autyzmie i dlaczego jest ważna? Definicja zachowań autostymulujących i porady osoby dorosłej z zespołem Asperger
Stymulacja sensoryczna lub autostymulacja
Czy Twoje dziecko często się kołysze, szarpie kolanem, mruczy pod nosem, mruży oczy lub wącha różne przedmioty? Celem tego zachowania jest stymulacja sensoryczna lub „autostymulacja” („stymulowanie”) i nie jest to tylko norma – dla dziecka ze spektrum autyzmu takie ruchy są niezbędne.
Informacje zwrotne dotyczące naszych uczuć
Samostymulacja dostarcza naszym zmysłom informacji zwrotnej. Istnieje pięć dobrze znanych zmysłów: wzrok, słuch, węch, smak i dotyk. Istnieje również kilka dodatkowych zmysłów, w tym zmysł równowagi (układ przedsionkowy), interocepcja (odbiór doznań w narządach wewnętrznych), propriocepcja (zmysł mięśniowo-stawowy, poczucie ułożenia własnego ciała i jego części). Ponadto mózg ma własne czujniki mentalne, które najwyraźniej są w stanie uczestniczyć we własnej stymulacji.
Zauważysz, że zachowania samostymulujące odwołują się do jednego lub więcej zmysłów, na przykład muczenie wysyła zarówno sygnały dźwiękowe, jak i dotykowe.
Przeciążenie sensoryczne
Osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często cierpią z powodu przeciążenia sensorycznego. Co ważne, „zmysłowy” w tym przypadku nie odnosi się tylko do pięciu podstawowych zmysłów. Na przykład złe wieści lub nagła zmiana planów mogą nie wydawać się „zmysłowe”, ale dla osoby ze spektrum autyzmu jest to wewnętrzne przeciążenie psychiczne i powoduje duży stres.
Autostymulacja jako sposób na rozładowanie stresu
Samostymulacja zapewnia informację zwrotną, która może rozproszyć lub rozweselić osobę z autyzmem. Na przykład poprzez kołysanie osoba z autyzmem może skierować swoje zmysły umysłowe, proprioceptywne, dotykowe i przedsionkowe na inne zadanie, a to odwróci ich uwagę od myślenia o tym, co ją niepokoi. Właśnie dlatego zauważysz wzrost samostymulujących się zachowań dziecka w okresach stresu.
Autostymulacja jako sposób na zabawę
Oczywiście w większości przypadków autostymulacja zachodzi naturalnie, a człowiek nie próbuje świadomie wykorzystywać ich do redukcji stresu. Dziecko może to robić po prostu dlatego, że samostymulacja jest przyjemna. Dzieci mogą podejmować czynności samostymulujące zupełnie nieświadomie, nawet nie zauważając, że są „stymulujące”.
Takie zachowanie może czasami być irytujące dla rodziców, ponieważ zwraca niepotrzebną uwagę na dziecko i może prowadzić do zastraszania, może nawet być szkodliwe. Jedną z najgorszych metod autostymulacji mojego syna jest żucie koszuli. To zachowanie ostatnio ustało – ma dwanaście lat. Wyobraźcie sobie nasze rozczarowanie, gdy okazało się, że wszystkie jego koszule są pogryzione, a jego młodszy brat nie może już ich nosić.
Jak ograniczyć autostymulację
Niestety, niewiele można zrobić, aby ograniczyć samostymulację, chociaż nauczenie dziecka, aby było świadome tego, jak wygląda jego samostymulujące się zachowanie, jest dobrym pierwszym krokiem.
Jeśli to możliwe, możesz nagradzać dziecko za stosowanie mniej widocznych sposobów autostymulacji, ale bądź ostrożny. Znam rodziców, którzy po prostu chcieli, żeby ich dziecko przestało obgryzać paznokcie, ale w wyniku ich starań pojawił się nowy „styg”, jeszcze bardziej zauważalny i niebezpieczny. Czasami wystarczy zamknąć oczy na małe rzeczy.
Następnym razem, gdy zauważysz, że Twoje dziecko stosuje autostymulację, zastanów się, jakie uczucia się z tym wiążą i jakie lęki łagodzi. Może to być coś, o czym myśli, albo po prostu muzyka w drugim pokoju jest zbyt głośna.
Samostymulacja jest normalna
Samostymulacja jest normalna i wszyscy używamy jej w mniejszym lub większym stopniu. Być może nie robimy tego na taką skalę, jak robią to osoby z autyzmem, ale prawdopodobnie dlatego, że znaleźliśmy inne, „bardziej cywilizowane” sposoby na stymulację. Słuchanie muzyki, żucie gumy, palenie, kręcenie długopisem i stukanie palcami to formy autostymulacji, które pomagają nam się uspokoić.
Gabinety specjalistyczne
Umówić się na wizytę
Terapeutyczny Punkt Przedszkolny
